Z opracowania Doroty Gorzelniak wybrała Grażyna Swiniarek...
Czy wiesz, że
* W szkole znajdowała się sala kinowa i świetlica ze sceną.
* Przed I wojną światową w Mochach była fabryka cygar. Gotowe cygara zawożono na stację kolejową skąd przywożono tytoń.( Obecnie zabudowania pp. Mirosławy i Andrzeja Obiegałów).
* W domu, gdzie obecnie mieszka p. Konieczek, była fabryka lemoniady Józefa Elsnera.
* p. Pochanke obwoził po okolicznych wsiach karuzelę, która stała na placu za sklepem Inter Kram na ul. Wolsztyńskiej.
* Najstarszy dom Trajectus Mochi. Wg dawnych ksiąg chrztów to dwa ostatnie domy po prawej stronie przed Kanałem Południowym Obry. Trajectus to łacińska nazwa określająca przewóz – prom, gdyż most na kanale został wybudowany dopiero w 1850 r.
* Dom, w którym obecnie mieszka p. Krzysztof Cichoszewski to dawniejszy areszt. Policjantem był p.Brychta. Aresztantów odwożono do Wolsztyna na drugi dzień. Później mieścił się tam gołębnik pana Rademachera, który był młynarzem i miał swój wiatrak.
* W latach 20 – tych Anton Schurda miał pierwszy rower w Mochach. To on pobudował kaplicę, która dała początek kościołowi.
* W Mochach było 5 wiatraków. Właścicielami byli p. Nadolski, p. Rademacher, p. Jakubowski, p. Waik?
* W budynku, gdzie obecnie mieści się apteka, był sklep, który pobudowano w 1904 r. Pracowało tam 2 sprzedawców (można było kupić nawet rower).
* W Mochach znajdował się hotel i trzy restauracje, po 1920r. doszła czwarta. Właścicielami byli: Semmler Adam, Starzonek Rafał, Jałer Ryszard, Brzeziński Michał.
* W domu, w którym mieszka p. Józef Gorzelniak, była komendantura niemiecka a później milicja.
* W 1903 r. wybudowano mleczarnię – masło i śmietana były na kartki dla tych, co oddawali mleko.
* W roku 1823r. zniesiono pańszczyznę w Mochach. Część tych ziem została oddana chłopom, z części utworzono majątek państwowy, który rozparcelowano w latach 1905 – 1908 sprowadzając do Moch 17 kolonistów z Niemiec. Dzisiejsza nazwa „ na kolonii” pochodzi właśnie od tych osadników.
* W rozwidleniu dzisiejszych ulic Powstańców Wlkp. i Wolności istniała wieś o nazwie Nowanędza (11 kominów i 77 osób), która z czasem została wchłonięta przez Mochy.
* W odległości 4 km od centrum Moch leżała wioska o nazwie Wincentowo, licząca 7 gospodarstw. Dziś po zabudowaniach tej wsi nie ma śladu, chociaż do ok. roku 1989 mieszkała tam rodzina państwa Skorupińskich. |